W głębi człowieka mieszkają wielkie siły, siły, które zdumiałyby jego samego, których istnienia sam nie podejrzewa, siły, które zmieniłyby całego jego życie, gdyby zostały obudzone i wprawione w ruch.
Orison Swett Marden
Drogę do poznania siebie, swoich umiejętności i talentów, a także pomysły na życie, ludzie w znacznej mierze uzależniają od cudzych opinii. Tymczasem każda taka opinia jest tylko niepewnym, chwiejnym filarem, na którym nie da się stworzyć mocnych fundamentów dla poczucia własnej wartości. Do tego potrzebne jest odkrycie swojego prawdziwego życiowego celu.
Największą przeszkodą przed znalezieniem celu w życiu i nadaniem mu sensu, jest głęboko zasiany wstyd i strach, że nie jesteśmy tacy, jak powinniśmy być. Otoczenie stawia wymagania każdemu, ale pamiętajmy, że nasz rozwój trwa całe życie. Człowiek przechodzi od dziecka do dorosłej osoby, zaliczając po drodze psychospołeczne stadia rozwoju. Według psychoanalityka Erika Eriksona, najważniejszym momentem jest okres dojrzewania, kiedy przechodzimy z dzieciństwa do wieku dojrzałego. To, co dokonuje się na tym etapie, ma ogromne znaczenie dla osobowości człowieka dorosłego. To czas kształtowania się jego własnej tożsamości.
Jeśli dany etap nie przebiega pomyślnie, zwiększa się ryzyko wystąpienia trudności w przyszłym funkcjonowaniu. Na przykład, jeśli u rodziców lub opiekunów we wczesnym dzieciństwie będzie dominować postawa krytyczna wobec dziecka, czy też brak cierpliwości przy próbach rozwiązywania jego problemów, to zacznie ono wątpić w swoje zdolności, będzie obawiać się nowych wyzwań. Mimowolnie w poczuciu wstydu i niepewności zacznie powstrzymywać się od działań.
Odrzucamy siebie, zanim zdążymy dobrze siebie poznać
Poczucie własnej wartości jest naszym jestestwem. Masz je w sobie, tylko może być głęboko zakopane pod stertą zakurzonych i przestarzałych komunikatów na Twój temat. Kiedy odważysz się spojrzeć na siebie z możliwością polubienia i zaakceptowania, to w naturalny sposób stworzysz piękną więź z najważniejszym człowiekiem w Twoim życiu. Chodzi o Ciebie. Jesteś najważniejszy, liczy się tylko to, co Ty o sobie myślisz, i jaką wystawiasz sobie opinię.
Przestań patrzeć na siebie z perspektywy osiągnięć, sukcesów czy porażek. Nie uda Ci się nic zmienić w obszarach zawodowych ani w relacjach międzyludzkich, jeśli będziesz cały czas odrzucać siebie i powielać ten sam negatywny schemat myślowy. Jest to trudne zadanie, ale przynosi przełomowe zmiany i jest lepsze niż ciągła ucieczka.
Przyglądając się sobie z bliska, podejmujesz ryzyko pojawienia się niechcianych emocji, ale jest to znacznie bezpieczniejsze niż rezygnacja z miłości, radości i poczucia przynależności.
Otwórz się na innych
Wstyd lubi milczenie. Otwórz się zatem przed najważniejszą osobą w Twoim życiu i wyrwij swoją opowieść z czeluści wstydu. Spróbuj małymi krokami przedstawić ją raz jeszcze, tylko że osobie godnej zaufania. Jeśli nie masz przyjaciela, skorzystaj z psychologa, który pomoże Ci uwolnić się od przeszłości i poczuć ulgę. Ta historia lub jakiekolwiek smutne doświadczenie może przeszkadzać w budowaniu poczucia własnej wartości. Dlatego tak ważna jest rozmowa o tym, co przeszkadza.
Spróbuj poprosić kogoś o pomoc, pozwól sobie na niewiedzę i przyznaj się przed sobą, że nie umiesz czegoś zrobić. Na pewno znajdziesz kogoś, kto chętnie Ci w czymś pomoże. W taki sposób uczysz się stawać osobą odważną i nie izolujesz się od innych. Badaczka Brene Brown podsumowała swoje badania temat brania i badania słowami: „Nie będziemy umieli dawać całym sercem, jeśli wcześniej nie nauczymy się przyjmować. Kiedy osądzamy ofiarowaną pomoc, to świadomie lub nie będziemy to również robić, gdy ją zaoferujemy”.
Bądź wdzięczny i odważny
Pamiętaj, że warto być też wdzięcznym – choćby za swoją historię, dzięki której dużo możemy się o sobie dowiedzieć. Dziękujmy za piękne chwile, ale też za te trudne, dzięki którym możemy się czegoś nowego nauczyć, coś zrozumieć czy sobie uświadomić.
Odkrywanie własnej życiowej drogi wiedzie przez odwagę, otwarte i szczere wyznanie – najpierw przed samym sobą, że jesteś wartościową osobą. Samo poczucie własnej wartości warto natomiast budować w przestrzeni, w której wykorzystujemy swoją kreatywność. Jeśli to, co chcemy robić, wzbudza w nas pozytywną energię, czujemy się wolni od krępujących myśli i dostrzegamy możliwości nawet, jeśli dokładnie nie wiemy, jak się do tego zabrać.
Kieruj się intuicją, ale nie myl jej z lękiem i ze strachem
Strach przed oceną innych wciąż może istnieć, ale nie ma większego znaczenia, bo pragnienie wyrażania siebie jest tak mocne, że potrafimy znaleźć ujście dla odważnych pomysłów. Kiedy poczujesz się szczęśliwy i będziesz żyć w zgodzie ze sobą, w naturalny sposób zarazisz innych radością i optymizmem, poczujesz się silny i spójny z tym, kim naprawdę jesteś i co chcesz robić w życiu. Twoje serce wypełni szacunek do siebie i stanowczość.
Nawet jeśli ktoś będzie przeciwny Twoim pomysłom, nie przestaniesz ryzykować, bo zyskasz doświadczenie i cenne życiowe lekcje, poznasz prawdziwych przyjaciół, a przede wszystkim – nauczysz się radzić sobie w nowych sytuacjach.
Wyzwania zawsze będą się pojawiać, dlatego warto samemu podejmować decyzje, uczyć się samodzielności i smakować życie, zamiast podążać za radami innych i robić coś z obawy przed oceną innych.
Gdy zrobimy coś wbrew sobie, zwykle winimy innych – wtedy niepotrzebnie dochodzi do nieporozumień i wzbudzania w kimś poczucia winy. Jesteśmy źli na siebie i głupio nam się przyznać, że mieliśmy rację. Utwierdzamy się jedynie w przekonaniu, że „wszyscy są winni, tylko nie ja”. Krytykowanie drugiej osoby może mieć podłoże wynikające z własnej frustracji. Wówczas ujściem negatywnych myśli jest obniżanie poczucia własnej wartości u innych. Człowiek przyjmuje postawę defensywną, w której ma poczucie bycia ofiarą i każde zwrócenie uwagi przyjmuje jako atak. Takie osoby zazwyczaj nie mają w sobie autorefleksji tylko stoją w obronie własnej osoby. Ich komunikacja oparta jest na ocenie czy osądzaniu innych.
Takie osoby również spotykamy na swojej drodze życia, warto mieć świadomość, że nie mamy wpływu na zachowanie takich osób, ciężko się z nimi żyje, ale mamy wpływ na to, aby się od nich zdystansować. Powinniśmy wyznaczać granice by pokazać że takie zachowanie wpływa stresująco na nasze samopoczucie oraz destruktywnie na nasze relacje. Dlatego w takich kontaktach możemy nauczyć się asertywności, gdyż wspomniane osoby potrafią być dobrymi nauczycielami.
Kiedy posłuchasz głosu własnego serca, zaczniesz uczyć się samodzielności i niezależności. Staniesz się dobrym towarzyszem w życiu rodziny, przyjaciół i ukochanej osoby. Przestaniesz obwiniać innych, a najbliżsi z chęcią zaczną Cię wspierać i uczyć się od Ciebie szacunku. Bliskie związki z innymi ludźmi dodają nam mnóstwo energii do życia.
To, co za nami, to nasze doświadczenia i cenne lekcje, które otrzymaliśmy od innych. Brak wiary w siebie wynika z przeszłości, która tkwi tylko w naszym umyśle. Jej błędne interpretowanie piętrzy przed nami przeszkody, chociaż w sercu i duszy czujemy, że jesteśmy gotowi pójść w nowym kierunku i odkrywać, jak smakuje samodzielne podejmowanie decyzji nadających sens naszemu istnieniu.
Kilka wskazówek pomagających budować poczucie własnej wartości
Pamiętaj, że zmieniamy się poprzez praktykowanie i powtarzanie pozytywnych myśli o sobie. Chcesz zbudować poczucie własnej wartości?
• Poznaj swoją historię w poczuciu ciekawości i akceptacji. Wybacz sobie i innym.
• Zaakceptuj swoje słabości i wrażliwość z nowym nawykiem myślowym, że jesteś wystarczający w swoich naturalnych niedoskonałościach.
• Bądź dla siebie łagodny, starając się opuszczać teren perfekcjonizmu, który nie ma nic wspólnego z samorozwojem.
• Pozwól sobie na popełnianie błędów, bo tylko w ten sposób możesz nauczyć się czegoś nowego. Dzięki temu skupisz się też na sobie i zaczniesz cieszyć się nowymi kompetencjami bez przymusu porównywania się do innych. Jak powiedział Oscar Wilde „Bądź sobą. Wszyscy inni są już zajęci”.
• Dbaj o siebie, bo tylko Ty wiesz, co jest dla Ciebie najlepsze.
Katarzyna Kukielińska, psycholog
Latest posts by Ilona Adamska (see all)
- Sztuczna inteligencja pomaga odkrywać nowe leki. Skraca czas i obniża koszty badań klinicznych - 17 kwietnia 2024
- Ponad połowa Polaków ufa instytucjom finansowym w kwestii cyberbezpieczeństwa - 16 kwietnia 2024
- Nieoczekiwana reakcja złota. Kruszec przekroczył kolejną barierę - 15 kwietnia 2024
